“American Photography” in het Rijksmuseum
Het Rijksmuseum presenteert een groot overzicht van Amerikaanse fotografie met de tentoonstelling American Photography. Onlangs bezocht ons team ‘de fascinerende reis door de Amerikaanse fotografiegeschiedenis’ , – zoals afscheid nemend conservator Mattie Boom stelde – met meer dan 200 werken die variëren van intieme, alledaagse momenten tot historische keerpunten. Met deze tentoonstelling laat het Rijks zien hoe fotografie vanaf de 19e eeuw doordrong in kunst, nieuws, reclame en privégebruik en de blik op Amerika heeft gevormd.
De expositie is samengesteld o.l.v. conservator Mattie Boom, die jarenlang een proces leidde van verzamelen en selecteren. Zo startte het Rijksmuseum in 1989 met het opbouwen van een fotocollectie, aanvankelijk gericht op 19e-eeuwse Franse fotografie. Later verschoof de focus naar de invloedrijke Amerikaanse fotografie van de 20e eeuw. In samenwerking met musea zoals het Stedelijk Museum concentreerde het Rijksmuseum zich op Amerikaanse fotografen, met als doel verrassende en minder bekende perspectieven te tonen.
FMT ziet een zeer diverse collectie die niet alleen beroemde namen toont – dat zouden er overigens meer mogen zijn – maar ook onbekende meesterwerken en anonieme werken van amateurfotografen. Belangrijke thema’s zoals portretfotografie, landschap, thuisgebruik, reclame en de kruisbestuiving tussen fotografie en kunst krijgen ruime aandacht. We vonden met name de zalen die gewijd waren aan portret, landschap en kruisbestuiving fotografie en kunst interessant. De onderwerpen thuisgebruik en reclame vonden we beduidend minder – uitgezonderd de historische Amerikaanse zelfpromotie die ons met een glimlach (en traan) deden denken aan het huidige Make America Great Again.
We genoten van de portretten van Robert Mapplethorpe, waarin hij zichzelf op verschillende manieren weergeeft. Hiermee wordt een dieper verhaal verteld over identiteit, verval en zelfexpressie. Ook de fotografie van de Fordfabrieken door Charles Sheeler, en zijn verrassende naakten die lijken te verwijzen naar het werk van Irving Penn, geven nieuwe inzichten in de veelzijdigheid van Amerikaanse fotografie. Bijzonder vinden we de ‘Queen of Clubs’ van William Klein, met een aristocratische dame die zich zichtbaar verheven voelt, echter vooral boring oogt. Schijnbaar achteloos nam William deze foto die later een parel bleek.
De tentoonstelling benadrukt tevens de maatschappelijke context van fotografie. Het werk van African American fotografen van de Kamoinge-groep krijgt aandacht, evenals de manier waarop inheemse landschappen commercieel werden ingezet en later door de oorspronkelijke bewoners werden teruggeëist als symbool van hun eigen cultuur en geschiedenis.
Met American Photography biedt het Rijksmuseum niet alleen een visueel indrukwekkend overzicht, maar ook ruimte voor verdieping door audiofragmenten en verhalen van de fotografen zelf. Deze tentoonstelling laat zien hoe beeldtaal verandert, maar altijd krachtig blijft spreken.
Te zien in het Rijksmuseum: een visuele reis door de Amerikaanse fotografie, vol verrassingen, reflectie en nieuwe perspectieven – tot en met 9 juni 2025.