Recensie Tentoonstelling “Father”
My Father’s reflection, from the series Father, 2016
© Diana Markosian.
Diana Markosian in Foam Amsterdam
In een tijd waarin persoonlijke verhalen steeds vaker de motor vormen achter hedendaagse kunst, weet de Amerikaans-Armeense fotografe Diana Markosian met haar tentoonstelling Father een blijvende indruk achter te laten. FMT bezocht de expositie in het Amsterdamse Foam en trof een zorgvuldig opgebouwde zoektocht naar een vader, een verleden en misschien zelfs naar een verloren zelf.
Markosian verlaat de veilige kaders van traditionele documentairefotografie en schept een gelaagd narratief waarin archiefbeelden, familiekiekjes en nauwkeurig geregisseerde fotografische scènes moeiteloos naast elkaar bestaan. De tentoonstelling ontvouwt zich als een intieme reis door vier thematische ruimtes, die elk een fase in de verstoorde relatie met haar vader verbeelden. Wat begint met de pijnlijke afwezigheid in De Vader, ontwikkelt zich via de wankele hoop van De Zoektocht naar de broze hereniging en de voorzichtige opbouw van een nieuwe relatie.
Wat deze tentoonstelling extra bijzonder maakt, is de manier waarop het verleden niet alleen verteld, maar ook tastbaar wordt gemaakt. Elementen uit de oorspronkelijke woning van haar vader en grootvader zijn letterlijk in de vormgeving van de expositie opgenomen. Een door haar grootvader geschilderd werk hangt prominent aan de muur, terwijl het karakteristieke Sovjetbehang uit het ouderlijk huis de wanden bekleedt.
Cut Out, from the series Father, 2014 © Diana Markosian.
De fysieke aanwezigheid van het verleden komt tot een scherp en ontroerend moment bij de originele brieven van Markosians vader, die wanhopig op zoek ging naar zijn verdwenen kinderen. Deze brieven, gericht aan autoriteiten in de hoop zijn dochter en zoon terug te vinden, zijn zorgvuldig gespeld op een wand. Ze tonen de stille wanhoop van een vader die niet wist waar zijn kinderen waren — of zelfs of ze hem nog herinnerden.
The Return, from the series Father, 2014
© Diana Markosian.
De aanwezigheid van een authentieke Sovjet-brievenbus, waarin bezoekers hun eigen verhalen over vervreemding en verzoening kunnen achterlaten, is een subtiele maar krachtige uitnodiging tot reflectie. Het museum als schuilplaats wordt hier een plek van uitwisseling en herkenning.
Visueel is de tentoonstelling even krachtig als ingetogen. Markosian’s beelden ademen een cinematografische sfeer, zonder te vervallen in sentimentele uitvergroting. Haar esthetiek is helder, soms confronterend, maar altijd met oog voor de gelaagdheid van het persoonlijke verhaal.
Mornings with You, from the series Father, 2018
© Diana Markosian.
The Stranger, from the series Father, 2014
© Diana Markosian.
Foam biedt deze tentoonstelling een passende ruimte: sober en open, waarin het verhaal ruimte krijgt en de bezoeker wordt uitgenodigd stil te staan bij het eigene van verlies en herstel.
Father is een tentoonstelling die niet alleen het persoonlijke verhaal van Markosian vertelt, maar ook raakt aan universele thema’s als gemis, hoop en de veerkracht van menselijke relaties. Voor wie bereid is zich open te stellen, biedt deze expositie een bijzondere ontmoeting met de kracht van verzoening en de fotografische verbeelding van wat moeilijk in woorden te vatten is.
Te zien in Foam Amsterdam tot en met 28 mei 2025 – een overtuigende aanrader.